[Văn hóa Trung Quốc] Khái quát về nền văn hóa Trung Hoa

Phạm Dương Châu 16.07.2020 Văn hóa trung quốc

Trong quá trình học một ngôn ngữ mới thì bất cứ ai cũng đều sẽ đi tìm hiểu văn hóa của quốc gia đó, bởi lẽ có yêu văn hóa của nước đó mới có thể có niềm hứng thú với ngôn ngữ của quốc gia đó được. Chính vì vậy mà để hiểu hơn về đất nước con người Trung Quốc thì chúng mình hãy cùng Tiếng Trung Dương Châu khám phá qua bài viết này nha!

Văn hóa Trung Quốc là gì?

Văn hóa Trung Quốc là mội khái niệm bao hàm rất rộng với mỗi người một cách hiểu , một suy nghĩ khác nhau . Văn hóa liên quan đến mọi mặt trong đời sống hàng ngày : sinh hoạt , văn hóa , lối sống , suy nghĩ của con người. Mỗi địa phương, mỗi vùng miền lại có những nét văn hóa riêng biệt, thể hiện tính đặc trưng của từng khu vực. Trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, mỗi văn hóa thường được hiểu là văn học , nghệ thuật như thơ ca , mĩ thuật , sân khấu , điện ảnh … Các “trung tâm văn hóa” có ở khắp mọi nơi, mọi miền của tổ quốc. Có những ý kiến lại đưa ra rằng văn hóa chính là khái niệm bao gồm cả ẩm thực , trang phục , lối sống ,suy nghĩ . cách đối nhân xử thế trong cã hội và cả tri thức … .Hiểu một cách đơn giản, văn hóa Trung Quốc bao gồm tất cả mọi mặt trong đời sống con người trong xã hội bao gồm cả về những thứ vô hình hay hữu hình. Văn hóa tồn tại khi con người tồn tại , khi con người xuất hiện là xuất hiện hiện văn hóa , nó tồn tại theo quá trình hình thành và phát triển của con người và cứ thế qua mỗi thời đại thì con người tiến hóa , qua mỗi thời đại thì con người lại có thêm những khái niệm văn hóa mới …

Ban đầu thời tiền sử con người chỉ sống theo bản năng , sau đó dần dần con người tiến hóa dần dần thì bản năng dần mai một đi và trí thông mình dần dần phát triển .Và đến lúc này thì bản tính con người không còn mang tính bản năng mà là chính là văn hóa . Trong số những nền văn hóa phát triển nhất Châu Á , Trung Quốc là đất nước có só dân đông nhất .Do đó mà nền văn hóa của họ cũng phát triển đa dạng và phong phú . Đây cũng chính là một trong những nền văn hóa lâu đời nhất vafdda dạng nhất trên thế giới .Các vùng mà văn hóa thống trị trải dài trên dải đất khu vực Đông Châu Á với các phong tục và truyền thống rất nhiều điểm khác nhau từ địa phương đến trung ương :từ làng quê đến thị trấn , thành phố và các tỉnh . Văn Hóa của quốc gia này vô cùng phong phú và đã lan truyền , ảnh hưởng mạnh mẽ đến các dân tộc , vùng lân cận và khu vực như Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc , Đầi Loan , Nhật Bản và Việt Nam ( sơ khai từ thời kì Bắc thuộc kéo dài cho đến tận ngày hôm nay ).

Yếu tố hình thành

Lãnh thổ Trung Quốc ngày nay đã đươc mở rộng ra rất nhiều so với ngày xưa rất nhiều . Ngày xưa , lãnh thổ Trung Quốc diện tích nhỏ hơn bây giờ rất nhiều .Địa hình rất đa dạng và phong phú , núi và cao nguyên xuất hiện rất nhiều ở phía Tây , khí hậu khô hanh quanh năm , phía Đông có các bình nguyên châu thổ phì nhiêu , rất thuận lợi và phù hợp cho việc canh tác nông nghiệp . Hai côn sông được coi là cái nôi của nền văn hóa quốc gia này chính là sông Hoàng Hà và sông Trường Giang ( Dương Tử ) . Cả hai con sông đều chảy theo hướng từ Tây sang Đông , hàng bù đắp hàng ngàn phù sa bồi đắp cho đất nông nghiệp canh tác .

Dân tộc

Trung Quốc có nhiều dân tộc khác nhau , nhưng số đông nhất là dân tộc Hoa-Ha. Người Hoa ngày nay tự nhận rằng tổ tông , nguồn gốc của họ chính tại ven núi Hoa thuộc tỉnh Thiểm Tây và Sông Ha , chính là tỉnh Hồ Bắc ngày nay. ( Dân núi Hoa sông Hạ )

Trung Quốc ngày nay có 56 dân tộc , 5 dân tộc có sống dân đông nhất là

+ Hán (~1,2 tỉ)

+ Choang (16,1 triệu),

+Mãn (10,6 triệu)

+Hồi (9,8 triệu)

+H’Mông (8,9 triệu).

“MASTER” NGỮ PHÁP TIẾNG TRUNG BẰNG FLASHCARD. Tham khảo ngay phương pháp học tiết kiệm – nhanh chóng – hiệu quả này TẠI ĐÂY

Thời kì sơ khai

Trải qua hàng chục vạn năm , những dân cư thời kì nguyên thủy vùng này đã phát triển theo thời gian và ngày một đông đúc , lớn mạnh hơn . Những người dẫn dắt hình thành các bộ lạc lớn hơn và bành trướng chiếm lãnh thổ , học biết chăn nuôi trồng trọt và cư trú trên vùng khu vực ở Châu Á . Trong khu vực đồng bằng rộng lớn của khu vực Hoa Bắc , tổ tiên thời sơ khai đã sống từng nhóm , theo làng xóm ở khu vực ven sông . Họ dựng lều tường đất , mái nhà tranh để sinh sống và làm việc . Từ những nhóm người trong làng xã đó , họ đã tạo nên những ton giáo , phong tục khác nhau để tạo nên những nền văn hóa . Các nhà khảo cổ học đã khảo ra những nền văn hóa được ẩn dấu , hai nền văn hóa được khám phá ra là Ngưỡng Thiều và Long Sơn thuộc Hà Nam và Sơn Đông Trung Quốc .THời gian khám phá cách ngày nay khoảng 5.000-7.000 năm về trước .Bên cạnh những di vật được tìm thấy như dụng cụ sản xuất ,sinh hoạt còn có các sản phẩm gốm sứ được làm từ một loại đất mà đồ gốm có màu đen và có các hoa văn hình học , hình động thực vật … những hoa văn , chi tiết này được taoh hình dáng khá thanh thoát và có độ bền rất lâu .

Thời kì văn minh sông Hoàng Hà

Truyền thuyết tương truyền lại rằng , cái nôi của nền văn hóa dọc theo thượng nguồn của con sông Hoàng Hà và có một quần thể dân cư sinh sống và đã giành được một trình độ văn hóa nhất định , người đời gọi là văn minh sông Hoàng Hà hay còn gọi là nề văn minh Hoa Hạ .Họ định cư ở chân núi Hoa vào khoảng thời gian 4.500 đến 5.000 năm trước đây , vùng phía Tây Bắc của Trung Quốc .Văn minh Hoàng HÀ theo các nhà sử gia và khảo cổ gia , nền văn minh này xuất hiện từ khoảng 2.500 TCN đến 1.066 TCN và được chia theo các giai đoạn :

Thời kì Tam hoàng Ngũ đế :

Thời Nhà Hạ

Thời Nhà Thương

Thời kì dựng nước

Trong thời kì dựng nước của Trung Quốc , vạn lý trường thành đã được xây dựng trước khi Tần Thủy Hoàng thống nhất đất Trung Hoa.

Thời kì này cũng chính là sự sụp đổ của nhà Thương và là sự khởi đầu của nhà Chu ( 1.066 TCN -221 TCN )

Bao gồm cả nhà Chu (1.066 TCN – 771 TCN) và nhà Đông Chu , người đời thường gọi là thời Xuân Thu và Chiến Quốc , cũng chính là thời gian kết thúc chiến tranh giữa các tiểu vương quốc bằng sự khởi đầu của triều đại nhà Tần thống nhất đất Trung Hoa trong thời gian năm 221 TCN . Tiếp sau là nhà Hán thống nhất đất Trung Hoa thành lập vương triều Hán , và vương triều này đã tồn tại gần 400 năm .

➥ Tìm hiểu thêm về lịch sử Trung Quốc phong kiến

Lịch sử

Người dân đã sinh sống tại đất Trung Hoa các đây hàng triệu năm về trước .Những dấu tích được tìm lại cho người xưa để lại ở khu vực Hoa Ha – Bình Nhưỡng (gần Bắc Kinh ) , nơi có niên đại cách đây hơn 500.000 năm . Lúc bấy giờ , xã hội Trung Quốc bước vào giai đoạn tan rã , xã hội đã chuyển mình và nhà nước ra đời . Trong gai đoạn đầu của Trung Hoa , sử kí chưa ghi chép cụ thể lại mà những thông tin chỉ được truyền lại bằng truyền thuyết . Tương truyền rằng , các vị vua đầu tiên của nhà Trung là ở thời kì Tam Hoàng , Ngũ Đế ( Phục Hy , Nữ Oa , Thần Nông và Hoàng Đế , Cao Dương Đế , Cốc Đế , Nghiêu đế , Thuấn đế ) . Các nhà nghiên cứu cho biết thời đại này chính là thời kì cuối của công xã nguyên thủy .Nền văn minh Trung Hoa phát triển song song cùng với vùng lục địa Đông Á rộng lớn trước đây khoảng 50 vạn năm , thuộc khu vực Chu Khẩu Điếm ( nằm phía Tây Nam của thành phố Bắc Kinh ngày nay ). Những con người thời kì nguyên thủy ở nơi đây được coi là người vượn Bắc Kinh. Đó chính là những con người thuộc bầy đàn nguyên thủy sơ khai , học đã biết cách sử dụng những vật liệu , công vụ thô sơ và đá để nhóm lửa .

Các thành tựu chủ yếu đạt được

Chữ viết đã được xuất hiện như chữ Giáo cốt được viết trên mai rùa và xương thú được gọi là Giáp Cốt Văn từ đời nhà Thương .Qua quá trình biến đổi theo thời gian ,Giáp Cốt Văn hình thành nên Thạch Cổ Văn , Kim Văn . Sau khi thống nhất Trung Quốc thì thời nhà Tần chữ viết được thống nhất trong khuôn hình vuông và có tên gọi là chữ Triều Tiên.

Văn học : Kinh Thi là tập thơ nổi tiếng nhất trong văn học Trung Hoa do nhiều tác giả sáng tác thời Xuân –Thu,qua thời gian được sưu tập , biên saojn và chỉnh sửa lại . Nhưng Kinh Thi vẫn giữ nguyên nội dung gồm 3p chính : Phong , Nhã và Tụng .Bên cạnh Kinh Thi không thể bỏ qua Thơ Đường , đây chính là thời kì đỉnh cao của thơ ca Trung Hoa . Trong hàng ngàn tác giả có ba nhà thơ lớn nổi bật chính là Lý Bạch , Đỗ Phủ và Bạch Cư Dị .Tiếp sau đó , đến nhà Minh và Thanh , tiểu thuyết lại được lên ngôi với rất nhiều tác phẩm tiêu biểu như : Tam Quốc diễn nghĩa , Tây Du ký hay Hồng Lâu Mộng .. và Hồng Lâu Mộng cũng là tác phẩm mang lại giá trị cao nhất.

Sử học : Người Trung Hoa thời coorraast đề cao tinh thần biên soạn sử thi .Triều đại thời Xuân Thu đã đặ các quan để ghi chéo lại sử kí .Trên cơ sở sử kí nhà nước Lỗ lúc bấy giờ , Xuân Thu do chính tay Khổng Tử biên soạn .Tới Thời Hán , thời Hán, Tư Mã Thiênlà một nhà viết sử lớn đã để lại Sử ký, chép lại lịch sử Trung Quốc gần 3000 năm, từ thời Hoàng Đế đến thời Hán Vũ Đế.Tới thời Đông Hán, có các tác phẩm Hán thư của Ban Cố, Tam quốc chí của Trần Thọ, Hậu Hán thư của Phạm Diệp.Tới thời Minh và Thanh, các bộ sử như Minh sử, Tứ khố toàn thư là những di sản văn hoá đồ sộ của Trung Quốc.

Hội họa, điêu khắc, kiến trúc

Hội họa : Hội họa Trung Quốc có lịch sử 5000 – 6000 năm với các loại hình: bạch hoạ, bản hoạ, bích hoạ. Đặc biệt là nghệ thuật vẽ tranh thuỷ mạc, có ảnh hưởng nhiều tới các nước ở Châu Á. Cuốn Lục pháp luận của Tạ Hách đã tổng kết những kinh nghiệm hội họa từ đời Hán đến đời Tùy.

Điêu khắc :Trung Quốc cũng phân thành các ngành riêng như: Ngọc điêu, thạch điêu, mộc điêu. Những tác phẩm nổi tiếng như cặp tượng Tần ngẫu đời Tần, tượng Lạc sơn đại Phật đời Tây Hán (pho tượng cao nhất thế giới), tượng Phật nghìn mắt nghìn tay.

Kiến trúc : Công trình nổi tiếng thế giới như: Vạn Lý Trường Thành (dài 6700 km), Thành Tây An, Cố cung, Tử cấm thành ở Bắc Kinh.

➥ [Tổng hợp] Văn hóa và lịch sử Trung Quốc