[Thành ngữ tiếng Trung] Cao sơn lưu thủy – Tiengtrung.com
Ngoài thành ngữ “Chân nhân bất lộ tướng” đã cùng các bạn tìm hiểu ở bài viết trước thì hôm nay, Tiếng Trung Dương Châu sẽ giới thiệu thêm cho các bạn một thành ngữ tiếng Trung nữa là “Cao sơn lưu thủy, tri kỷ khó tìm” nha
tiengtrung.com
1.Cao Sơn Lưu Thủy nghĩa là gì ?
Thành ngữ Cao sơn Lưu thủy hoàn chỉnh đầy đủ cả hai vế là “Cao sơn lưu thủy, tri kỷ khó tìm” (tiếng Trung: 高山流水，知己难逢, phiên âm: Gāoshānliúshuǐ, zhījǐ nán féng) thường được dùng để ca ngợi những tình bạn tri âm tri kỷ gắn bó khó tìm.
(nghĩa đen): núi cao và vực nước sâu.
(nghĩa bóng): cảnh đẹp, có hồn, hữu tình.
Từ “tri âm”, ngày nay thường để nói về tình bạn, nhưng thời cổ đại thì được hiểu với nghĩa là sự tinh thông về âm luật. Bởi vậy, câu chuyện nổi tiếng “Du Bá Nha đập đàn tạ tri âm” là bao gồm hai tầng hàm nghĩa. Và trong lịch sử thời cổ đại đã xuất hiện không ít những bậc “tri âm” siêu phàm như vậy. Thành ngữ “Cao sơn lưu thủy, tri kỷ khó tìm” (高山流水，知己难逢 / Gāoshānliúshuǐ, zhījǐ nán féng) bắt nguồn từ khúc “Cao sơn Lưu Thủy (高山流水 / Gāoshānliúshuǐ) – một trong 10 bản nhạc lừng danh thuộc Thập đại danh khúc cổ đại Trung Hoa. “Cao sơn lưu thủy” gồm hai khúc: Cao sơn / 高山 (núi cao) và Lưu thủy / 流水 (nước chảy).
2.Khúc nhạc Cao Sơn Lưu Thủy
Dao cầm đập nát đau lòng phượng,
Ðàn vắng Tử Kỳ, đàn với ai?
Gió Xuân khắp mặt bao bè bạn,
Muốn kiếm tri âm, ôi khó thay!
Khúc nhạc Cao Sơn Lưu Thủy để ca ngợi tình bạn Bá Nha và Tử Kỳ thời Xuân Thu được biên soạn bởi đời sau. Khi nghe âm thanh tiếng đàn của Bá Nha, Tử Kỳ có thể thấu hiểu (tri) được trong lòng Bá Nha đang nghĩ gì. Từ Tri Âm được thông dụng từ đó.
– Bá Nha mang họ Du tên Thụy, người ở Sính Ðô nước Sở (nay là Kinh Châu, tỉnh Hồ Quảng) nhưng làm quan Đại Phu ở nước Tấn.
– Tử Kỳ họ Chung tên Huy, là một danh sĩ ẩn dật gần núi Mã Yên, ở cửa sông Hán Dương, làm nghề đốn củi (Tiều Phu) báo hiếu cha mẹ tuổi già.
Khúc nhạc này bắt nguồn từ vùng Giang Nam, bản lưu truyền ngày nay chủ yếu là bản do Xuyên Phái đời Thanh phát triển.
Khúc nhạc này được chia thành 9 đoạn và một vĩ thanh, cụ thể là 4 bộ phận lớn: khởi, thừa, chuyển và hợp (gần giống như bố cục một bài thơ Đường Luật) Qua tìm hiểu, tính chất và ý nghĩa các đoạn được nhiều người nhận định như sau:
Phần khởi (đoạn 1 đến đoạn 3), nhờ có giai điệu thâm trầm, hồn hậu, uyển chuyển và âm bội sáng rõ, đã biểu hiện được những cảnh tượng kì diệu của núi caohùng vĩ trùng trùng điệp điệp, suối chảy khe sâu một cách rõ ràng, tươi sáng.
Phần thừa (4 và 5), dàn trải không dứt, giai điệu đậm màu sắc ca hát, giống như những giọt nước chảy trong khe suối tập hợp thành dòng nước mạnh
Phần chuyển (6 và 7), khúc điệu có thứ tự của bội âm đi xuống và âm giới của 5 thanh đi lên, âm hóa với xung động mạnh, kết hợp với cùng các thủ pháp cổn, phất, như một dòng nước trên thác chảy ào ạt xuống , dồn vào sông biển cuộn trào sóng lớn.
Phần hợp (đoạn 8 và vĩ thanh), phần này nhờ sự vận dụng một phần âm điệu của phần thừa và phần chuyển tạo thành hiệu quả hô ứng, tạo nên dư âm như sóng nước trào trên mặt sông mặt biển, khiến người nghe có thể cảm nhận dư vị hết sức ngỡ ngàng, thú vị.
3. Điển cố của thành ngữ “Cao sơn lưu thủy
Điển cố của thành ngữ “Cao sơn lưu thủy, tri kỷ khó tìm” bắt nguồn từ câu chuyện của Du Bá Nha và Tử Kỳ.
Chuyện kể lại rằng, thời Xuân thu, nước Sở có một nhà soạn nhạc nổi tiếng là Du Bá Nha (俞伯牙). Từ nhỏ, Bá Nha đã rất thông minh tài năng, lại vô cùng yêu thích âm nhạc. Ông theo học đàn một vị cầm sư rất nổi tiếng thời bấy giờ là Thành Liên.
Sau ba năm theo học, ông bắt đầu đi ngao du khắp nơi, luyện tập cầm nghệ, kỹ năng của ông ngày càng vượt trội.
Một ngày nọ, khi Bá Nha đang trên thuyền ở cửa sông Hán Dương, sau khi phụng chỉ vua Tấn đi sứ nước Sở trở về. Nửa đêm Trung thu là lúc trăng sáng, phong cảnh hữu tình, nhân lúc này Bá Nha đặt hết tâm hồn đàn một khúc nhạc trầm bổng réo rắt. Tuy nhiên, khúc nhạc chưa kịp dứt thì bỗng nhiên đàn đứt dây. Bá Nha giật mình và ngay sau đó tự nghĩ, hẳn là có người nào đang nghe lén tiếng đàn, bèn chuẩn bị cho quân lính lên bờ tìm hiểu.
Tại lúc này, ngay trên bờ mới vọng lên tiếng nói của một gã tiều phu trấn an và ngợi ca tiếng đàn của người trên thuyền. Đó chính là Tử Kỳ. Đôi bên đối đáp không lâu thì Bá Nha nhận ra, Tử Kỳ tuy thân phận thấp kém, nhưng lại có thể hiểu thấu tiếng đàn của ông. Trong lòng Bá Nha lúc này bảy sinh lòng kính phục, mời Tử Kỳ lên thuyền đàm đạo. Khi cả hai cùng ngồi trên thuyền, Bá Nha gảy khúc nhạc Cao sơn Lưu thủy, người tiều phu rung cảm sâu sắc, cao đàm khoát luận, khiến Bá Nha khâm phục hết mực. Bá Nha cảm thấy vô cùng sung sướng vì tìm được tri âm, Bá Nha sai người bày tiệc đối ẩm, rồi sau đó lại kết nghĩa anh em với Tử Kỳ.
Hai người nhanh chóng trở thành những người bạn tâm giao. Bá Nha có ý mời Tử Kỳ cùng mình về kinh nhưng Tử Kỳ từ chối vì muốn báo hiếu cha mẹ tuổi già. Sau đó, Bá Nha ước hẹn tại nơi này một ngày nào đó sẽ quay lại đón Tử Kỳ. Mùa thu ba năm sau, Bá Nha quay lại chốn cũ nhưng Tử Kỳ nay đã không còn, hai người âm dương cách biệt. Bá Nha tìm đến mộ Tử Kỳ, đàn một khúc nhạc ai điếu rồi phá bỏ cây đàn, từ đó không bao giờ đánh đàn nữa, bởi người có thể thấu cảm ngón đàn của ông nay đã không còn trên đời.
Tương truyền rằng, lúc sinh thời Bá Nha thường tấu hai khúc “Cao sơn” và “Lưu thủy” và chỉ có duy nhất Tử Kỳ cảm thụ được tiếng đàn của Bá Nha qua hai khúc nhạc ấy. Bá Nha chơi đàn tuyệt hay, Tử Kỳ nghe đàn càng giỏi. Từ ấy, người đời sau dùng hai điển cố “Cao sơn” và “Lưu Thủy” để chỉ tình bạn giữa những người bạn tri âm tri kỷ, hiểu đối phương hơn cả bản thân mình.
➥ Tổng hợp các thành ngữ Tiếng Trung thường gặp
Để có thể tìm hiểu nhiều hơn về văn hóa bác đại tinh thâm của hơn 5000 năm lịch sử, hơn 83 triều đại phong kiến Trung Hoa thì bản thân phải có một nền tảng kiến thức tiếng Trung thật là vững chắc đó nhé. Tham gia ngay lớp học Online tại Tiếng Trung Dương Châu để xây nền móng ngay từ bây giờ nào
Mọi thông tin thêm về các khóa học mọi người có thể liên hệ tư vấn trực tiếp :
♥ Inbox fanpage Tiếng Trung Dương Châu
♥ Shop Tiki : https://tiki.vn/cua-hang/nha-sach-tieng-trung-duong-chau
♥ Shop Shopee : https://shopee.vn/nhasachtiengtrungduongchau
♥ Shop Lazada : https://www.lazada.vn/shop/nha-sach-tieng-trung-pham-duong-chau
Hotline: 09.4400.4400 – 09.8595.8595
Cơ sở 1 : số 10 ngõ 156 Hồng Mai – Bạch Mai – Hà Nội.
Cơ sở 2 : Số 22 – Ngõ 38 Trần Quý Kiên – Cầu Giấy – Hà Nội
