[Thành ngữ tiếng Trung] Thiên thời địa lợi nhân hòa có ý nghĩa gì?
Tiếng Trung Dương Châu hôm nay sẽ cùng các bạn tìm hiểu thêm một thành ngữ tiếng Trung vô cùng quen thuộc nữa nha là “Thiên thời địa lợi nhân hòa”
1.Thiên thời địa lợi nhân hòa trong tiếng trung là gì ?
Thiên thời địa lợi nhân hòa
天时地利人和 / tiān shí dì lì rén hé/
Thành ngữ này giúp chúng ta hiểu ra ba yếu tố cần thiết tạo nên sự thành công cho một sự kiện, một công việc, hay mộtbất kì vấn đề nào đó. Ba yếu tố ấy chính là :
+Thiên thời 天时 /tiān shí/ 天 tiān : trời, 时 /shí/ : thời, thời cơ, thời gian, thời điểm. Chữ thời mang ý nghĩa khái quát bao trọn chữ trời. Do vậy , trước bất kì tình huống nào chúng ta cũng cần phải tự đặt ra câu hỏi cho chính bản thân mình rằng thời điểm này dã hợp lí chưa, có sớm quá hay muộn quá không, làm vào thời điểm nào là phù hợp nhất, chỉ khi bạn nhận ra được khung giờ vàng để hành động thì mới cho ra hiệu quả tốt nhất . Việc lựa chọn thời điểm này là do chính bản thân mỗi chúng ta chứ không thể thuận theo tự nhiên mà ông trời sắp đặt cả .
+ Địa lợi 地利 /dì lì/ 地 dì :địa ,đất, 利 lì có :lợi, lợi ở đây là lợi thế. Chữ lợi ở đây cũng mang ý nghĩa chính , bao hàm cả chữa địa. Trước khi quyết định làm bất cứ việc gì cũng phải đặt câu hỏi: ta có lợi thế gì để làm việc này hay không? Không có lợi thế, bạn rất khó thành công. Người Việt Nam hay nhấn mạnh từ đam mê. Nhiều người phán như Thánh: chỉ cần có đam mê…. Ai ai cũng có điểm mạnh của riêng mình , nếu như bạn đánh con cá bằng khả năng trèo cây thì tôi tin rằng con cá đó sẽ ở trong lòng đại dương và tin mình thấp kém thật sự .
+ Nhân hòa 人和 /rén hé/ 人 rén : người, 和 hé : hòa, hòa khí ,hòa hợp, đây chính là sự hòa hợp giữ con người với cn người trong tất cả các mối qua hệ . Một tập đoàn , công ty có có hòa hợp thì mới vững mạnh , thành công .
Như vậy không có nghĩa là các yếu tố của trời và đất không quan trọng. Đương nhiên các yếu tố của trời, đất cũng sẽ chi phối vài phần nào đó trong sự thành công của con người nhưng yếu tố chủ chốt quan trọng nhất , chìa kháo cho sự thành công trước hết vẫn là con người .
– Nhiều người nghĩ rằng “thiên thời” là cơ hội trời bạn cho, nhưng thực ra chữ thiên thời còn mang ý nghĩa khái quát hơn nữa . Để có thể hiểu được tường tận gốc rễ của từ này, ta nên bỏ đi chữ Thiên mà tập trung vào chữ Thời. “Thời” đơn giản là thời gian, là khi nào, là bao giờ. Làm bất cứ việc gì cũng phải đặt câu hỏi, có sớm quá không, có muộn quá không, có đúng lúc không? Chính ta phải tự trả lời câu hỏi này, chứ chẳng có ông Trời nào trả lời thay ta. Hành động mọi việc nên ĐÚNG LÚC, ĐÚNG THỜI ĐIỂM đó mới là cách hiểu của Thiên Thời là vậy.
Ví dụ : Thấy người khác kinh doanh mặt hàng này thì lời lãi to, mình học theo bắt chước nhảy vào kinh doanh thì lỗ.Sự khác nha ở đây là , một bên thì tham gia đúng lúc và một bên thì bắt đầu khi đã muộn. Đó là câu chuyện về mô hình kinh doanh phong trào, điển hình của Sài Gòn những năm 1980. Thời đó, sáng kiến của ai mà thành công là cả xã hội đi theo. Nhưng tiếc thay, số đông lại không hiể được được rằng , khi cơ hội kiếm tiền rõ ràng tới mức ai cũng nhìn thấy, thì đó là lúc đã quá muộn để tham gia. Không chỉ trong kinh doanh, “đúng lúc” cũng đặc biệt quan trọng trong cuộc sống. Người xưa nói, 20 tuổi chưa khoẻ thì đừng mong khoẻ, 30 tuổi chưa khôn thì đừng mong khôn. Hay là câu, dạy con phải dạy từ bé. Tất cả đều nhắc nhở: mọi việc phải được thực hiện đúng lúc mới tốt.
– Mỗi người có những quan niệm khác nhau về địa lợi. Hiểu theo nghĩa đen thì “địa lợi” nó liên quan đến việc bạn sinh ra và lớn lên ở đâu sẽ có điều hơn hay kém liên quan trực tiếp đến địa phương, nơi cư trú của bạn và có những cơ hội khác với những người sinh ra ở địa điểm khác nhau. Nếu bạn sinh ra ở thành thị thì cơ hội về việc là, lối sống hiện tại tân tiến , tiếp xúc với khoa học công nghệ của bạn sẽ dễ dàng hơn là sinh ra ở nông thôn, …Cùng một con người bạn nhưng sinh ra ở thủ đô Hà Nội chắc chắn sẽ khác hẳn với sinh ra ở một huyện vùng sâu vùng xa , vùng hẻo lánh .
– Địa lợi ở đây chúng ta nên hiểu đơn giản là lợi thế, lợi ích , điểm mạnh của bản thân , nó liên quan trức tiếp đến ngành nghề, công việc, liên quan đến nhu cầu và xu hướng của nền kinh tế . Sinh ra gặp thời nhưng cũng còn phải chọn đúng vị trí mà đứng. Bạn cần có thông tin và tri thức về “xu thế phát triển tất yếu” của các quá trình tự nhiên và xã hội. Bạn phải có sự hiểu biết về sự vận hành theo chu kỳ của vạn vật. Ông cha có câu ‘ biết người biết ta , trăm trận trăm thắng”
Nếu bạn đi ngược xu thế, là bạn lỗi thời. Nếu bạn đi lạc chu kỳ, là bạn lỗi nhịp. Nếu bạn đầu tư vào một sản phẩm/dịch vụ đã ở giai đoạn cuối của chu kỳ sống, là bạn không đúng lúc. Trong tất cả các trường hợp trên, khả năng thành công sẽ không cao.
– Nhân hòa : Trong thiên thời – địa lợi và nhân hoà thì nhân hoà là quan trọng nhất vì nhân hoà mang yếu tố chủ quan và ta hoàn toàn có thể kiểm soát được . Trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam ta , ý nghĩa của “hòa” vô cùng phong phú và thâm sâu. Người xưa luôn nêu cao “hòa”. Tương truyền rằng, giữa con người với con người, giữa quốc gia với quốc gia đều phải giữ được “hòa” trong từ ‘hòa khí ‘.
“Hòa” chính là sự hòa khí , hòa bình trên quan diểm tôn trọng, hòa thuận, điềm đạm, hữu nghị và thân thiện trong đối nhân xử thế và kết giao của con người với con người ,với dân tộc Việt Nam và bạn bè quốc tế. Hơn nữa mối quan hệ giữa con người với trời đất, thiên nhiên cũng phải “hòa” (hòa hợp, thuận theo). Bản ý của “hòa” chính là sự hòa thuận, hài hòa, sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai bên.
2 Mối tương quan Thiên, Địa, Nhân:
Người xưa thường nói: “Địa lợi thắng Thiên thời, Nhân hòa thắng Địa lợi”
Tại sao người xưa lại nói như thế, ýnghĩa sâu xa của câu nói này ra sao ? Có phải chăng là như vậy chỉ cần có Nhân hòa là rồi sẽ thành công ?
– Thành sự tại Nhân hòa! Nhân hòa quyết định được con người sẽ thành công hay không bằng sự nỗ lực của mình, nhưng không thể quyết định được khi nào con người thất bại. Nếu con người cứ cố gắng mãi rồi thì chuyện cũng sẽ thành, nhưng không rõ thành đến mức nào, và bao giờ bại!
– Bại sự tại Thiên thời! Chỉ có ông trời mới quyết định được khi nào 1 tổ chức xụp đổ, cái đó nằm ngoài nỗ lực của cá nhân và tổ chức, khi vận hết, đừng nói đến chuyện sống sót! Quy luật sinh lão bệnh tử áp dụng cho vạn vật .
Góc nhìn lịch sử từ Tam Quốc:
Sự phân tranh giữa Tào Tháo (Thiên thời); Tôn Quyền (Địa lợi)
và Lưu Bị (Nhân hòa), và phần thắng thuộc về Tào Tháo là câu chuyện ai cũng biết.
Tuy nhiên chúng ta cần nhìn kỹ
– Lưu Bị chỉ thua khi
cả Lưu, Quan, Trương, Triệu, và Khổng Minh chết. Thế hệ sau không thể tiếp tục Nhân
hòa, do đó không thể chống nổi các yếu tố Thiên thời và Địa lợi kia!
– Như vậy Nhân hòa thực sự rất mạnh, có thể chống lại Thiên
thời và Địa lợi, nhưng Nhân hòa lại hữu hạn nhất trong các yếu tố trên – Nhân
hòa có xu hướng thắng được Địa lợi, nhưng không thể chống lại Thiên thời (lịch
sử đã chứng minh rõ điều này)
3.Thiên thời địa lợi nhân hòa trong kinh doanh
Là một người làm kinh doanh thì chắc chắn không còn xa lạ gì với cụm từ:“ Thiên thời, địa lợi, nhân hòa”. Vậy những yếu tố này tác động như thế nào đến việc kinh doanh ?
Kinh doanh là một ngành nghề luôn tiềm ẩn những rủi romà chúng ta không thể dự đoán ,tính toán trước được. Việc kinh doanh sẽ bị tác động rất nhiều yếu tố , đòi hỏi người kinh doanh phải am hiểu về ngành nghề, về kĩ thuật, mong muốn và phán đoán của khách hàng cũng như mọi những tình huống có thể xảy ra trong hiện tại và tương lai
Tuy nhiên đôi khi việc kinh doanh có tốt đẹp hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào Thiên thời, địa lợi và nhân hòa.
Trước tiên luôn là thời cơ, thời cơ vô cùng quan trọng đối với người làm kinh doanh , nó như một con át chủ bài trong 1 bộ bài 52 lá .
Trong kinh doanh ,chữ “Địa lợi” làm cho người ta nghĩ đến những lợi ích liên quan đến đất. Điều này tất nhiên không đúng. Trong các quốc gia nổi bật nhất châu Á như Singapore, Hong Kong, Hàn Quốc, Nhật Bản, bạn không thể tìm ra mối liên hệ nào giữa phát triển và lãnh thổ đất đai. Chưa kể, ngày nay trên thế giới, những khu vực mưa thuận gió hoà, đồng bằng phì nhiêu, cây cối tươi tốt lại thường là những khu vực kém phát triển hơn. Thực tế về cụm từ địa lợi, ta nên hiểu nhiều hơn về chữ lợi. Lợi ở đây tức là lợi thế. Trước khi làm một việc gì đấy, đặc biệt là nếu muốn bắt tay vào công việc kinh doanh, ta cần phải đặt câu hỏi: Ta có lợi thế nào về lĩnh vực này, sản phẩm này? Không có lợi thế, bạn rất khó thành công
Nhân hòa
Kinh doanh có hai hình thức cơ bản trong mối quan hệ : Cạnh tranh hoặc là hợp tác. “Buôn có bạn – bán có phường” đã diễ tả bản chất của chữ “Hòa” trong kinh doanh. Một điều không thể chối cãi đó là hợp tác luôn quan trọng hơn cạnh tranh, hòa luôn quan trọng hơn chiến. Khi mới bắt đầu , hợp tác sẽ giúp ta cùng nhau tiến bộ. Khi ta đã lớn mạnh ,vững vàng hơn, hợp tác giúp ta củng cố vị thế , địa vị trong xã hội . Cuộc sống không giống như ván bài đỏ đen, kẻ thắng người thua. Những người thông minh có đầu óc, có sáng tạo thì sẽ biết cách tìm ra các tình huống win-win thông qua hợp tác. Cạnh tranh là cần thiết, nhưng đó phải là sự cạnh tranh lành mạnh, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm giá thành, nhờ ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất và cải tiến quản lý. Cạnh tranh lành mạnh, về lâu dài không mâu thuẫn với sự hợp tác cùng phát triển.
4. Một số ví dụ về câu nói “Thiên thời địa lợi nhân hòa”
他这几年来发展得很快。实际上就占了天时地利人和。
Tā zhè jǐ nián lái fāzhǎn de hěn kuài. Shíjì shàng zhàn le tiān shí dì lì rén hé.
Anh ta vài năm trở lại đây phát triển rất nhanh. Thực tế là anh ta đã biết áp dụng thiên thời địa lợi nhân hòa.
想成功要先懂得天时地利人和这个道理。
Xiǎng chénggōng yào xiān dǒngdé tiān shí dì lì rén hé zhè gē dàolǐ
Muốn thành công trước tiên phải hiểu được đạo lý thiên thời địa lợi nhân hòa.
今年天时地利人和，是获得丰收的重要因素。
Jīnnián tiān shí dì lì rén hé, shì huòdé fēngshōu de zhòngyào yīnsù.
Năm nay thiên thời địa lợi nhân hòa chính là nhân tố quan trọng cho một mùa màng bội thu.
