[Thành ngữ tiếng Trung] Hậu sinh khả úy

Nếu như Việt Nam chúng ta có câu tục ngữ, thành ngữ như “tuổi trẻ tài cao” hay “con hơn cha là nhà có phúc”. Thì Trung Quốc cũng có một câu thành ngữ có ý nghĩa tương tự đó là “hậu sinh khả úy”. Có lẽ câu thành ngữ này so với các câu thành ngữ khác ít phổ biến hơn nên nhiều người còn khá mơ hồ về ý nghĩa của nó. Vậy hôm nay hãy tiengtrung.com cùng tìm hiểu về câu thành ngữ này nhé!

Hậu sinh khả úy

1. Hậu sinh khả úy là gì?

– Hậu (后 hòu):  trong 后辈 (hòu bèi) có nghĩa là đời sau, thế hệ sau.

– Sinh (生 shēng): trong 生育 (shēngyù) có nghĩa là sinh ra, đẻ ra, sinh đẻ

– Khả (可 kě): có nghĩa là đáng.

– Úy (畏 wèi): trong (敬畏 jìngwèi) có nghĩa là nể phục, kính nể, kính phục, khâm phục.

Hậu sinh khả úy (后生可畏 hòu shēng kě wèi) nghĩa đen có nghĩa là thế hệ sau ắt sẽ tài giỏi hơn thế hệ đi trước.

Hậu sinh khả úy

2. Nguồn gốc câu thành ngữ

Hậu sinh khả úy được trích từ một câu nói của Khổng Tử trong tác phẩm “Luận ngữ – Tử Hãn”, nguyên văn câu nói như sau: Hậu sinh khả úy (后生可畏 Hòu shēng kě wèi)! Làm sao mà biết thế hệ sau không bằng thế hệ trước đây? (焉知来者之不如今也 yān zhī lái zhě zhī bù rú jīn yě)?  Nếu đến lúc 40, 50 tuổi mà vẫn không có danh tiếng gì, vậy thì họ sẽ chẳng còn gì phải kính sợ rồi (四十、五十而无闻焉，斯亦不足畏也已   Sìshí, wǔshí ér wú wén yān, sī yì bùzú wèi yě yǐ).

Nói về câu chuyện liên quan đến câu thành ngữ này, có một giai thoại rất thú vị kể về cuộc nói chuyện giữa Khổng Tử và Hạng Thác – thần đồng 7 tuổi lúc bấy giờ:

Khi đang đi du ngoạn thì Khổng Tử tình cờ gặp 3 đứa trẻ, trong đó 2 đứa trẻ đang chơi đùa cùng nhau còn 1 đứa thì lại chỉ đứng bên cạnh. Ông lấy làm thắc mắc bèn hỏi đứa trẻ kia tại sao không cùng chúng bạn nô đùa. Đứa trẻ thật thà đáp: “Đánh lộn có thể làm hại đến tính mạng con người, lúc chơi đùa vừa lôi lôi kéo kéo cũng sẽ làm mình bị thương. Hơn nữa kéo rách quần áo cũng chẳng có ích gì. Nên ta không muốn chơi cùng bọn họ, như vậy thì có gì đáng ngạc nhiên đâu?”

Một lúc sau đứa trẻ ấy dùng đất sét nặn một tòa thành rồi ngồi vào trong đó mãi không thấy ra, cũng không nhường đường cho Khổng Tử. Vì phải lên đường ngay nên ông không nhịn được mà hỏi: “Tại sao ngươi cứ ngồi trong đó mãi không chịu ra mà nhường đường cho xe qua?”. Đứa trẻ liền đáp: “ Từ xưa đến nay ta chỉ nghe nói xe phải đi vòng qua thành chứ chưa từng nghe thành phải tránh cho xe chạy qua bao giờ”. Khổng Tử nghe xong vô cùng ngạc nhiên, ông nghĩ sao một đứa trẻ nhỏ tuổi như vậy lại có thể nói được những câu như thế, thật sự là một đứa trẻ có tài. Thế là, ông liền khen cậu bé: “Còn nhỏ tuổi như vậy nhưng lại hiểu biết không ít”. Đứa bé lại đáp: “Ta nghe nói con cá sinh ra sau 3 ngày đã biết bơi, con thỏ sinh ra sau 3 ngày đã biết chạy, con ngựa sinh ra cũng chỉ cần 3 ngày đã có thể đi theo mẹ nó. Đây đều là những việc hết sức bình thường đâu có gì đáng nói”. Khổng Tử không ngừng thốt lên: “Tốt tốt, giờ ta mới biết bọn trẻ ngày này lại tại giỏi đến vậy”

Một ngày nọ Hạng Thác tìm đến Khổng Tử liền nói: “Nghe nói thầy Khổng Tử học vấn thâm uyên nên ta đặc biệt đến thỉnh giáo”. Khổng Tử cười nói: “Mời vào trong”. Hạng Thác chắp tay hỏi Khổng Tử: “Nước gì không có cá? Lửa gì không có khói? Hoa gì không có cành?”Cây gì không có lá? Khổng Tử nghe xong liền hỏi lại: “Ngươi hỏi lạ thật đấy. Sông, hồ, suối, biển, nước nào mà chẳng có cá. Bất kể nến, đèn, củi hay lửa nào mà chẳng có khói. Còn cây không có lá thì sao còn gọi là cây. Cây không có cành cũng khó mà ra hoa”. Hạng Thác nghe xong cười haha đáp: “Không đúng! Nước giếng thì không có cá. Lửa đom đóm thì không có khói. Cây khô không có lá. Còn hoa tuyết sẽ không có cành”. Khổng Tử khen nói: “Hậu sinh khả úy! Lão phu nguyện bái ngươi làm thầy”.

Từ đó về sau người ta cũng sử dụng phổ biến câu thành ngữ này trong cuộc sống để thể hiện sự tin tưởng và kì vọng đối với thế hệ sau.

3. Thành ngữ tương tự

• Thiếu niên lão thành (少年老成 Shào nián lǎo chéng) ý nói những người tuy trẻ nhưng hành động rất cẩn trọng, lão luyện.

Xem ngay KHÓA HỌC TIẾNG TRUNG CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO để nhận được nhiều ưu đãi hấp dẫn.

Trung tâm Tiếng Trung Dương Châu – Trung tâm lớn nhất Hà Nội.

Để được tư vấn về các sách học tiếng Trung và các khóa học tiếng Trung.

Liên hệ ngay Tiếng Trung Dương Châu:

Cơ sở 1: số 10, ngõ 156 phố Hồng Mai, Bạch Mai, Hà Nội.

Hotline: 09 4400 4400

Cơ sở 2: Số 22 – Ngõ 38 Trần Quý Kiên – Cầu Giấy – Hà Nội

Hotline: 09 8595 8595.