CHỮ PHÚC – ý nghĩa của chữ Phúc (福)

Phạm Dương Châu 02.04.2020 Văn hóa trung quốc

I. Chữ Phúc có ý nghĩa gì?

Chữ Phúc có ý nghĩa là những “điều tốt lành” hoặc “may mắn”. Vì vậy, nhiều từ kết hợp với chữ Phúc thường chỉ sự vui vẻ, an lành, may mắn như: hạnh phúc, hồng phúc, phúc đừng, diễm phúc, phúc lợi……….

Những việc tốt lành, may mắn đều gọi là Phúc. Đây cũng chính là một niềm ước mong của tất cả mọi người. Chữ Phúc (福): Bên trái là bộ thị (⺭) có nghĩa là cầu thị, mong muốn. Bên phải gồm: bộ miên (宀) nghĩa là mái nhà, bộ khẩu (口) nghĩa là miệng, dưới là bộ điền (田) nghĩa là ruộng đất. Như vậy chữ Phúc (福) chính là một ước mơ hết sức bình dị về một cuộc sống bình yên, mong sao có một ngôi nhà vững chắc để an cư lạc nghiệp, trong nhà lúc nào cũng có tiếng cười nói vui vẻ, và mong cho có những mảnh ruộng để làm ăn trên đó. Đây cũng là ước mong ngàn đời nay của người dân, không cần mơ sự giàu sang, phú quý, mà chỉ cần một cuộc sống tốt đẹp, giản dị, bền lâu. Cuộc sống như vậy là Phúc.

II. Vì sao chữ Phúc thường được treo ngược?

Nguồn gốc của chữ Phúc treo ngược, được dựa theo hay câu chuyện dưới đây:

Câu chuyện thứ nhất: có nguồn gốc từ đời nhà Thanh (1661-1911). Chiều 30 tết, quan phủ lý lệnh cho treo chữ Phúc trên những cánh cửa chính ra vào của đông cung. Có một tên lính không biết đọc chữ, nên đã treo ngược chữ Phúc. Thái tử nhìn thấy bèn nổi giận định phạt tên lính đó. Nhưng quan phủ lý lại là người hiền từ, liền nghĩ cách gỡ tội cho tên lính đó. Ông biết thái tử từ lâu đã khao khát vận may để sớm lên ngôi vua, bèn tâu thái tử: chữ Phúc treo ngược là chữ PHÚC ĐẢO (chữ Đảo – 倒 trong tiếng Trung đồng âm với chữ Đáo – 到 – có nghĩa là đến). Vậy chữ phúc mà treo ngược có nghĩa là Phúc đang đến. Thái tử nghe xong rất hài lòng, liền trọng thưởng cho quan phủ lý và những tên lính ở đó. Chữ Phúc đảo ngược quả là mang lại điều may mắn cho những người đó!

Câu chuyện thứ hai: Một ông vua vào đêm 30 tết, đi vi hành quan sát cảnh dân tình ăn Tết như thế nào, thấy một nhà nọ có treo lồng đèn kéo quân, trên đèn còn vẽ cảnh tượng chế nhạo hoàng hậu. Vua vô cùng tức giận, bèn với tay đảo ngược chữ “phúc” trước nhà của người đó, đánh dấu để sáng hôm sau sai quân cấm vệ đến bắt tội họ.

Về cung, hoàng hậu thấy vua giận dữ bèn gặng hỏi. Vua liền kể lại sự việc. Tuy nhiên, hoàng hậu là con người nhân từ nên đã sai người đảo ngược lại hết chữ “Phúc” ở mọi nhà dân. Nhờ đó, mà nhà kia không bị quân cấm vệ bắt. Như vậy cũng có thể thấy, chữ “Phúc” treo ngược lại lại điều may mắn, cứu sống gia đình kia. Câu chuyện này cũng là khởi nguồn của việc chữ Phúc treo ngược.

III. Ngũ Phúc Lâm Môn là gì?

Nhiều người quen rằng chỉ có ba ông Phúc, tạo thành bộ ba” Phúc – Lộc – Thọ”. Nhưng trong cuộc sống, trong các sản phẩm gốm xứ hay đồ gỗ chúng ta lại thường thấy câu “ Ngũ phúc lâm môn”. Ngũ Phúc Lâm Môn nghĩa là có năm ông phúc ghé thăm nhà.

Theo từ điển Hán – Việt của tác giả Đào Duy Anh có giải thích về Ngũ Phúc, tức là Năm thứ hạnh phúc : Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh. Trong đó, Phú là giàu có, Quý là sang trọng, Thọ là sống lâu, Khang là mạnh khỏe, Ninh là bình an.

IV. Từ vựng, thành ngữ về chữ Phúc

幸福 xìngfú	hạnh phúc
福利 fúlì	phúc lợi
福分 fú fen	phúc phận
造福 zàofú	tạo phúc
祝福 zhùfú	chúc phúc
艳福 yànfú	diễm phúc
万福 wànfú	vạn phúc
洪福 hóngfú	hồng phúc
享福 xiǎngfú	hưởng phúc
福如东海 fú rú dōnghǎi	phúc như đông hải
福无双至 fú wúshuāng zhì	phúc vô song chí (sự may mắn không đến cùng lúc)
福至心灵 fúzhìxīnlíng	phúc chí tâm linh (phúc đến khiến người ta sáng dạ)
洪福齐天 hóngfú qí tiān	hồng phúc tề thiên (hồng phúc lớn lao)
因祸得福 yīnhuòdéfú	nhân họa đắc phúc (trong họa gặp phúc)
福禄双全 fú lù shuāngquán	phúc lộc song toàn
祸福相依 huò fú xiàng yī	họa phúc tương y (phúc họa có nhau)
有福共享，有难同当 yǒufú gòngxiǎng, yǒu nán tóng dāng	có phúc cùng hưởng, có họa cùng chia

Hiểu hơn ý nghĩa của từng chữ với “ Luyện nhớ 3300 chữ Hán “.Mỗi trang sách đều có các ô tập viết, để người học có thể thực hành viết chữ ngay trên sách, dựa theo gợi ý quy tắc bút thuận in sẵn rất thuận tiện. Học được cách viết rồi thì quan trọng nhất là phải có cách nhớ. Và những câu truyện về chữ rất logic dựa trên trình tự xuất hiện của các bộ, các nét, lại hài hước, thâm sâu khiến việc nhớ chữ dễ như ăn kẹo. Nhanh tay sở hữu ngay TẠI ĐÂY

V. Thư pháp chữ Phúc