Ngữ pháp tiếng trung : Những lỗi thường gặp
Sử dụng sai vị trí của từ
- 小明同学，请你下课后来，到老师办公室来一趟。
Câu đúng: 小明同学，请你下课以后，到老师办公室来一趟。
Phân tích : “后来” là 1 từ chỉ thời gian rất mơ hồ, không rõ ràng.Do đó “后来” thường được dùng cho những sự việc cách sự việc diễn ra trước 1 khoảng thời gian, không thể dùng trực tiếp đằng sau 1 động tác hoặc từ chỉ thời gian để biểu thị thời gian.“以后” là từ chỉ thời gian 1 cách rõ ràng, chính xác cho nên có thể trực tiếp đứng sau 1 động tác hoặc từ chỉ thời gian.
Vận dụng sai ý nghĩa của từ
- 我不要去留学，在中国不是一样很好吗？
Câu đúng: 我不想去留学，在中国不是一样很好吗？
Phân tích: “要” thường mang ý nghĩa yêu cầu ,tuy nhiên khi muốn phủ định ta không thể dùng “不要” mà phải dùng “不想”.Đây là 1 cách dụng tương đối đặ thù của từ này.
Lưu ý những từ đồng nghĩa
- 你去买书包随便帮我带一个吧。
Câu đúng: 你去买书包顺便帮我带一个吧。
Phân tích: “随便” mang ý nghĩa “比较自由” làm việc gì,sử dụng phương pháp nào, số lượng bao nhiêu đều có thể tự do lựa chọn. Còn “顺便” thì lại mang ý nghĩa “不是专门的”, chỉ khi làm đang làm 1 việc nào đó sẵn tiện làm thêm 1 việc khác nữa.
Những từ mang kết cấu động tân
- 我见面我的朋友 。
Câu đúng: 我和我的朋友见面 。
Phân tích : “见面” là 1 động từ, “见” vốn dĩ là 1 độc từ độc lập còn “面” thì là 1 danh từ.Khi 2 từ này kết hợp lại với nhau thì lại tạo thành 1 động từ.Trong tiếng trung thì đằng sau kết cấu động tân thì không thể đi cùng với tân ngữ.
- 他吃饭得很快 。
Câu đúng: 他吃饭吃得很快。
Phân tích “吃饭” là 1 cụm từ mang kết nối động tân, “得很快” đằng sau là bổ ngữ để bổ sung ý nghĩa cho động từ “吃”.Trong tiếng hán, khi các thành phần trong câu có chứa bổ ngữ thì nếu muốn dùng cụm từ mang kết cấu động tân thì ta phải lặp lại động từ.
- 小王从两点跑步到三点 。
Câu đúng: 小王从两点跑步跑到三点 。
Phân tích: “跑步” cũng là 1 cụm từ mang kết cấu động tân.“从……到” là kết cấu giới từ trong hình thức cố định,thường đi cùng với động từ, ý câu văn rất trôi chảy, ví dụ:
他从两点跑到三点。
他从两点学习到三点。
Tuy nhiên nếu dùng 1 cụm từ mang kết cấu động tân thì nhất định phải lặp lại động từ được sử dụng.
Cấu trúc 是….的
- 这不是可能的。
Câu đúng: 这是不可能的。
Phân tích: “是……的” có thể dùng để biểu thị ý khẳng định.Theo dõi những ví dụ sau đây:
1.这个问题很容易解决。
2.这件事他不知道。
Những câu trên đều biểu thị cách nghĩ, ý kiến cũng như thái độ của người nói.
Chúng ta thường đặt vị ngữ của câu trong kết cấu “是……的”：
1. 这个问题是很容易解决的。
2. 这件事他是不知道的。
Cũng có thể nói: Chủ ngữ +是+ vị ngữ +的. Cho nên ta nên đặt “不“ vào bên trong kết cấu “是……的“
这+是+不可能+的
- 我们是明天去参观的。
Phân tích: Dùng “是……的” trong câu để cường điệu 什么时候（做）、什么地方（做）、怎么样（做）、谁（做）。
Động từ trong câu này biểu thị đã qua rồi, đã xảy ra trước đây.Cho nên chúng ta chỉ có thể nói:
1. 他是昨天去参观的。
2. 他的书是上个月买的。
Không thể nói:
1. 他是明天去参观的。(*)
2. 他的书是下个月买的。(*)
MỘT SỐ CẤU TRÚC NGỮ PHÁP TIẾNG TRUNG CẦN NHỚ
Tính từ lặp lại của tiếng trung
- 我过了一个愉愉快快的周末。
Phân tích: Các tính từ đều có thể được lặp lại như:
高兴-高高兴兴，漂亮-漂漂亮亮。
“高高兴兴” có nghĩa là “很高兴”，“漂漂亮亮” có nghĩa là “很漂亮”.Tuy nhiên không phải bất cứ tính từ nào cũng đều có thể lặp được ví dụ như “高兴” thì có thể lặp nhưng “愉快” thì không thể. “漂亮” thì có thể nhưng “美丽” thì lại không.
我过了一个愉愉快快的周末。(*)
我过了一个很愉快的周末。
Trong số những tính từ 2 âm tiết thì số tính từ được lặp lại chỉ chiếm khoảng 1/6 số ấy. Thông thường mà nói thì đa phần các tính từ dùng trong sách vở thường không thể lặp,trong khẩu ngữ cũng có 1 số không lặp được như: “合适、新鲜、容易……”
- 她喜欢吃很甜甜的月饼。
- 她喜欢吃不甜甜的月饼。
Phân tích: Đằng trước tính từ lặp thì ta không thể dùng “很” hoặc “不”.
Cho nên chúng ta không thể nói:
很甜甜的蛋糕(*)
不甜甜的蛋糕(*)
Mà nên nói:
她喜欢吃甜甜的月饼。
她不喜欢吃甜甜的月饼。
Định ngữ trong tiếng trung
- 这是一本我的汉语书。
- 那篇他的文章登在报纸上了。
Phân tích khi làm định ngữ thì các từ biểu thị sở hữu thông thường được đặt lên đầu như:
我这本书
他那篇文章
我的一本汉语书
Cho nên chúng ta nên nói:
这是我的一本汉语书。
他那篇文章登在报纸上了。
- 我有一个小漂亮的房间。
Phân tích: “小”，“漂亮” đều là tính từ.Tuy nhiên khi chúng ta nói: “小房间” thì thường không dùng “的”, còn khi nói “漂亮的房间” thì cần phải thêm “的”.
Như vậy khi dùng cả 2 1 lúc thì cái nào đặt trước, cái nào đặt sau?
Đúng ra nên đặt từ có “的” lên trước định ngữ, không có “的” đặt sau định ngữ.
Ví dụ : 房间； 小房间； 漂亮的小房间； 一个漂亮的小房间；
我那个漂亮的小房间。
Từ chỉ mức độ
- 这是一本真便宜的书。
- 这是一本便宜极了的书。
Phân tích: “真便宜” và “便宜极了” đều mang ý nghĩa “非常便宜”.
Khi biểu thị mức độ rất cao thì 表示 “真……” và “……极了” chỉ có thể làm vị ngữ trong câu không được làm chủ ngữ.
Câu chữ 把
- 他把杯子坏了。
- 我把文章懂了。
Phân tích: “把”字句 có ý nghĩa ：某个确定的事物，因为某个行为动作而发生变化，受到某种影响，产生某种结果。
Cho nên trong câu “把” nhất định phải có 1 hành vi,động tác.Tuy nhiên trong câu “他把杯子坏了。” chỉ có kết quả là “坏了” mà không có bất cứ hành vi động tác nào.
Có thể nói ：
他把杯子打坏了。
他把杯子碰坏了。”
Đồng thời cũng không thể nói:
我把文章懂了。(*)
Mà nên nói :
我把文章看懂了。
我把文章弄懂了。
- 他把杯子打。
- 我要把这篇文章看。
Phân tích: Trong câu “把” chỉ có thể nói 1 động từ, sau động từ nên có những từ ngữ khác cũng có thể là trọng điểm của câu biểu thị “变化”、“影响”、“结果”.
Nếu như không có những từ này thì chỉ có thể dùng 1 động từ.Cho nên nếu trong câu “把” chỉ nhắc đến động từ mà không nói đến “变化” 、“影响”、“结果” thì câu vẫn chưa hoàn chỉnh.
Ví dụ như ta không thể nói:
他把杯子打。（*）
我要把这篇文章看。（*）
Nhưng có thể nói:
他把杯子打破了。
他把杯子打碎了。
我要把这篇文章看完。
我要把这篇文章看懂。
Động từ trùng điệp
- 我们出去散步散步吧。
Phân tích: “散步” không phải là 1 từ mà là 2 từ, là động từ + tân ngữ cho nên chỉ có thể nói : 散散步.
Tương tự ta có : 开玩笑-开开玩笑 见面-见见面 招手-招招手 握手-握握手 帮忙-帮帮忙 洗澡-洗洗澡 睡觉-睡睡觉 …
Ví dụ:
他每天早上跑跑步，晚上跟朋友们下下棋，跳跳舞，过得轻松又愉快。
Động từ li hợp
见面你我很高兴。
“她昨天见面了一位老朋友。
“见面” không phải là 1 từ mà nó là 2 từ ghép lại với nhau, “见” – động từ, “面” – tân ngữ, “见面” sẽ là động từ + tân ngữ, nên đằng sau không thể đi cùng với 1 tân ngữ khác.
Dưới đây là 1 số từ đều là động từ + tân ngữ :
见面 结婚 离婚 开玩笑 分手 握手 招手 道谢 生气 帮忙 请客 劳驾 毕业 谈话 打招呼
Cho nên chúng ta nên nói
见到你我很高兴。
她昨天见到了一位老朋友。
Phó từ ngữ khí
- 我们也当然向休息。
- 他们已经到底来了没有？
Phân tích : Dưới đây là 1 số phó từ ngữ khí:
幸亏 难道 竟然 居然 到底 偏偏 明明 简直 反正 大概 也许 当然 究竟
Phó từ ngữ khí thường được đặt vị trí đầu của vị ngữ.Ví dụ như:
我们当然也想休息。
他们到底来了没有？
Tuy nhiên phía trước phó từ ngữ khí thì còn có thể đi cùng với danh từ chỉ thời gian như:
我们现在当然也想休息。
他们昨天到底来了没有？
Dùng sai vị trí phó từ
- 她一直很准时，可是却昨天迟到了。
Phân tích: Phó từ nối không những có thể được đặt phía sau chủ ngữ mà còn thường được đặt phía sau trạng ngữ chỉ thời gian.
Cho nên trong câu “如果没有事的话，我们就明天不来了” , “我们”là chủ ngữ, “明天” là trạng ngữ chỉ thời gian, “就” là phó từ nối cho nên “就” nên được đặt đằng sau “明天”.
Chú ý trạng ngữ chỉ thời gian ở đây bắt buộc phải là danh từ,nếu là phó từ thì phải đặt đằng sau phó từ nối,ví dụ:
大家都很准时，可是他却常常迟到。
HỌC NGỮ PHÁP TIẾNG TRUNG CHUẨN QUA GIÁO TRÌNH HÁN NGỮ
tiengtrung.com
Xem thêm các chủ đề về Ngữ pháp tiếng Trung
TIẾNG TRUNG DƯƠNG CHÂU
CS1 :Số 10 – Ngõ 156 Hồng Mai – Bạch Mai – Hà Nội
CS2: Số 22 – Ngõ 38 Trần Quý Kiên – Cầu Giấy – Hà Nội
ĐT : 09.8595.8595 – 09. 4400. 4400 – 09.6585.6585
